Merhaba değerli Kodlama Vakti takipçileri, bu dersimizde Java'da Nesne Yönelimli Programlamada Encapsulation (Sarmalama) ilkesini öğreneceğiz.Nesne yönelimli programlama 4 temel ilke üzerine kuruludur. Bir programlama dilinin nesne yönelimli programlamayı uyguladığını anlamak için bu 4 temel ilkeyi sağlıyor olması gereklidir. Bu temel ilkeler kodların değiştirilebilirlik, yeniden kullanım ve esneklik gibi kriterlerin sağlanmasına ön ayak olurlar.
Bu İlkeler ;
• Encapsulation (Sarmalama)
• Inheritance (Kalıtım)
• Polymorphism (Çok Biçimlilik)
• Abstraction’dır. (Soyutlama)
Sarmalama ilkesi, bir sınıfa ait değişkenlerin veya niteliklerin ancak o sınıfa ait metotlar tarafından değiştirilebilmesi ve okunabilmesi ilkesidir. Bu ilke sayesinde nesnelerde oluşacak anlamsızlıkların önüne geçilebilir.
Ayrıca değişkenlere sınıfların dışından erişim olmaması ve bir sınıf içindeki değişkenlerin nasıl ve ne kadar olacağının da başka kodlardan saklanmış olması anlamına gelir. Böylelikle biz değişkenlerimizi sarmalayarak istenmeyen durumlardan korunacak bir filtre haline dönüştürebiliriz. Bunu bir örnek ile anlamaya çalışalım.
Kitap adında bir sınıfımız olsun ve bu sınıfımıza ait 3 adet değişkenimiz olsun bunlar ; kitapAdi, sayfaSayisi ve yazar. Bu değişkenlerin erişim belirleyicileri public olsun ve her sınıftan erişilsin. Kitap sınıfından oluşturacağımız bir nesne bu niteliklerin hepsini taşısın. Bu yüzden oluşturacağımız Constructor (kurucu) metodunu bu şekilde oluşturalım.
public class Kitap {
public int sayfaSayisi;
public String kitapAdi, yazar;
Kitap(String kitapAdi, int sayfaSayisi, String yazar) {
this.kitapAdi = kitapAdi;
this.sayfaSayisi = sayfaSayisi;
this.yazar = yazar;
}
}
Görüldüğü üzere normal bir sınıfımız ve kurucu metodumuz var. Kitap sınıfından bir nesne oluşturalım.
Kitap book = new Kitap("Harry Potter", 500, "JK Rowling");
Kitap sınıfından book adlı bir nesne oluşturduk ve bu nesnemizin niteliklerini belirttik. Peki biz bu kurucu metotta sayfa sayısını negatif bir değer girseydik ne olurdu ? Hiç bir kitabın sayfa sayısı negatif bir değer olamayacağı için, nesnemizde bir anlamsızlık olacaktı. Biz bu sorunu constructor (kurucu) metotumuza yazacağımız bir if kontrolü ile çözebiliriz.
public class Kitap {
public int sayfaSayisi;
public String kitapAdi, yazar;
Kitap(String kitapAdi, int sayfaSayisi, String yazar) {
this.kitapAdi = kitapAdi;
this.yazar = yazar;
if (sayfaSayisi < 1) {
this.sayfaSayisi = 10;
} else {
this.sayfaSayisi = sayfaSayisi;
}
}
}
Constructor metodu görüldüğü gibi modifiye ettik ve nesne oluşturulurken anlamız verilerin olmasını engelledik. Ama sorunlarımız hala bitmedi , biz nesneye ait niteliklere hala dışarıdan erişebiliyoruz ve book.sayfaSayisi = -10 dersek , nesneye ait sayfa sayısını yine anlamsızlaştırmış oluruz. Bu sorunu çözmek için sınıfa ait değişkenlere dışarıdan erişimi kapatmamız gerekir ve oluşturduğumuz değişkenlerin erişim belirleyicilerini (Access Modifiers) değiştirmemiz gerekli. Tüm public'leri private olarak değiştiriyoruz.
Sınıfımızın son hali
public class Kitap {
private int sayfaSayisi;
private String kitapAdi, yazar;
Kitap(String kitapAdi, int sayfaSayisi, String yazar) {
this.kitapAdi = kitapAdi;
this.yazar = yazar;
if (sayfaSayisi < 1) {
this.sayfaSayisi = 10;
} else {
this.sayfaSayisi = sayfaSayisi;
}
}
}
Sınıfa ait değişkenlerimin izinlerini private yaparak bu sorunu çözdük ama, biz book nesnesine ait değişkenlere erişimi tamamen kısıtladık. Yani biz oluşturduğumuz nesneye ait sayfa sayısını ekrana bastıramayız çünkü değişken private olarak tanımlandı. Ya da sayfa sayısı yanlış girilmiş bir nesneyi daha sonrasında düzenleyemeyiz. Bu sorunu çözmek için sınıfa ait değişkenlerimizi sarmalayarak, sınıf içerisinde ki metotlar yardımı ile değişkenlerimizi koruma altına alıyoruz ve kullanıma sunuyoruz. Bu metotlara sonrasında ismini çok duyacağımız Getter ve Setter metotları diyoruz.
Bir sonraki dersimizde Getter ve Setter metotları kullanımını öğreneceğiz
Bu dersimizde Java'nın ve Nesne Yönelimli Programlamanın en önemli konularından biri olan Encapsulation (Sarmalama) ilkesini öğrendik.Dersin videolu anlatımına aşağıdan ulaşabilirsiniz. Derslerimiz hoşunuza gittiyse eğer paylaş butonlarından sevdiklerinizle paylaşabilirsiniz !